وظایف و اختیارات شرکا در شرکت تضامنی

شرکت تضامنی چیست

شرکت تضامنی یکی از انواع هفت گانه شرکت‌های تجاری می‌باشد که همانند انواع شرکت‌ها صرفل نظر از نوع فعالیت تجاری محسوب می‌شود، در این مورد شخصیت و اعتبار و وطایف شرکا در شرکت تضامنی بسیار کلیدی و حائز اهمیت می‌باشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

بر طبق ماده 116 قانون تجارت، شرکت‌های تضامنی شرکتی است که در تحت اسم مخصوص برای امور تجارتی بین دو و یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می‌شود.

در صورت هرگونه بروز مشکل و عدم کفایت اگر اموال شرکت برای پرداخت دیون و تعهدات شرکت کافی نباشد هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام کلیه دیون و تعهدات شرکت می‌باشند و در صورتی که بین شرکا قراردادی غیر از این بسته شود از نظر قانون ارزشی نخواهد داشت.

باید گفت در صورت وجود بدهی در شرکت طلبکار می‌تواند طلب خود را از هر کدام از شرکا مطالبه نماید و البته مطالبه طلب از یکی از شرکا مانع پیگیری و درخواست طلب از دیگر شرکا نمی‌باشد.

البته شریکی که در چنین موقعی طلب بستانکاران را پرداخته، می‌تواند به یکی از شرکا خود مراجعه و سهم زیان آنها را به تناسب سرمایه ای که در شرکت داشته‌اند وصول نماید با توجه این شرایط این نوع از شرکت  از نظر مشتریان درای اعتبار زیادی می‌باشد و از سویی در ابتدای تاسیس شرکت انتخاب شرکا نیاز به اعتماد و دقت فراوان دارد.

 

نحوه اداره شرکت تضامنی

طبق قانون تجارت، شرکت تضامنی توسط مدیر یا مدیرانی که به‌ وسیله شرکا انتخاب می‌شوند اداره می‌شود؛ بنابراین، انجام هر فعالیتی توسط شرکت، بدون انتخاب مدیر غیرممکن خواهد بود و هر معامله‌ای که به‌نام شرکت انجام شود، چه توسط شریک و چه توسط مدیر شرکت، فضولی بوده و تابع مقررات معامله فضولی است و باید همه‌ شرکا آن‌ را تنفیذ کنند.

 

نحوه انتخاب مدیر در شرکت تضامنی

مدیر یا مدیران شرکت تضامنی باید با اتفاق‌نظر تمام شرکا انتخاب شوند. با این حال شرکا می‌توانند ضمن شرکت‌نامه یا اساسنامه، انتخاب از راه اکثریت آرا را پیش‌بینی کنند. تعداد مدیران از طریق اساسنامه یا از طریق توافق جداگانه مشخص می‌شود. تعیین مدیر یا مدیران باید مقارن تشکیل شرکت و قبل از تقاضای ثبت آن به عمل آید زیرا یکی از مدارکی که لازم است، برای ثبت شرکت، به مرجع ثبت شرکت‌ها داده شود، نوشته‌ای به امضای مدیر شرکت، حاکی از پرداخت تمام سرمایه نقدی یا غیرنقدی با تعیین قیمت آنها است و این امر، همان‌طور که معلوم است، وجود مدیر شرکت قبل از ثبت شرکت را ایجاب می‌کند. انتخاب مدیر می‌تواند در شرکت‌نامه یا ضمن اساسنامه یا به موجب توافق جداگانه به عمل آید. اما اداره ثبت شرکت‌ها، نمونه‌هایی از شرکت‌نامه از پیش تنظیم کرده است که جهت ثبت شرکت نام مدیر باید در آن قید شود و از آنجایی که ثبت شرکت و تقدیم شرکت‌نامه، الزامی است، می‌توان نتیجه گرفت که تعیین مدیر باید در شرکت‌نامه صورت پذیرد. البته مدیران بعدی ممکن است به موجب سند دیگری تعیین شوند.

مدیر یا مدیران شرکت تضامنی می‌توانند یک شخص حقیقی یا حقوقی باشند.

 

عزل مدیر در شرکت تضامنی

هرگاه در شرکت‌نامه یا اساسنامه شرکت، شرایط عزل مدیر معین شده باشد، مطابق آن عمل می‌شود. برای مثال، ممکن است شرکا برای عزل مدیر، اتفاق نظر شرکا را پیش‌بینی نکرده بلکه رأی اکثریت را کافی تلقی کرده باشند. در این صورت نظر اکثریت مذکور برای عزل مدیر کافی خواهد بود. اما اگر در مورد عزل مدیر توافق قبلی نشده و این موضوع در شرکت‌نامه یا اساسنامه مسکوت مانده باشد، عزل مدیر تنها از طریق توافق همه شرکا ممکن خواهد بود.

 

مدت مدیریت در شرکت تضامنی

مدت زمان مدیریت با به پایان رسیدن مهلت معین شده در شرکت‌نامه یا اساسنامه خاتمه می‌یابد و در صورتیکه مدیریت بدون قید مدت باشد، فوت، محجوریت، ورشکستگی، استعفا و یا عزل مدیر باعث خاتمه آن خواهد شد.

 

قلمرو وظایف و اختیارات مدیر در شرکت تضامنی

وظایف مدیر در شرکت تضامنی طبق قانون تجارت در حکم وکیل شرکت است. بنابراین، برای اینکه بتواند شرکت را در مقابل اشخاص ثالث متعهد سازد، باید به‌نام شرکت و در حدود اختیارات خود و موضوع شرکت اتخاذ تصمیم نماید. در غیر اینصورت، شخصا مسئول تعهدات مزبور خواهد بود.

شرکا می‌توانند در اساسنامه‌ شرکت، حدود اختیارات مدیر را تعیین کنند. با این حال قانونگذار در دو مورد اختیارات مدیر شرکت تضامنی را محدود کرده است؛

 

مدیر یا شریک شرکت تضامنی نمی‌توانند بدون رضایت سایر شرکا (به حساب خود یا حساب شخص ثالث) تجارتی از نوع تجارت شرکت انجام دهد همچنین مدیر یا شریک حق ندارد به عنوان شریک ضامن یا شریک با مسئولیت محدود، در شرکت دیگری که تجارتی از نوع تجارت شرکت دارد، داخل شود.

 

انجام فعالیت در حدود اذن شرکا و موضوع شرکت

مدیر شرکت تضامنی حق ندارد خارج از اختیاراتی که شرکا در اساسنامه شرکت یا طی قرارداد جداگانه‌ای تعیین کرده‌اند، معامله‌ کند. همچنین مدیر نمی‌تواند خارج از موضوع شرکت معامله‌ کند.

 

مسئولیت‌‌های مدنی مدیر در مقابل اشخاص ثالث

مدیر شرکت، نماینده شرکت محسوب می‌شود بنابراین در مقابل اشخاص ثالث، شرکت متعهد بوده و در صورت تخلف در اجرای تعهدات، اشخاص طرف معامله، می‌توانند علیه شرکت طرح دعوا کرده و عنداللزوم تقاضای ورشکستگی شرکت را مطرح کنند و مدیر در مقابل اشخاص ثالث مسئولیتی ندارد.

اما مسئولیت شرکت در صورتی قابل طرح است که مدیر، حدود اختیارات خود را رعایت کرده، همچنین از حدود موضوع شرکت خارج نشده باشد. در غیر اینصورت، مطابق مقررات عام، اشخاص ثالث فقط حق دارند به مدیر رجوع کنند و مسئولیت تنها متوجه مدیر خواهد بود. برخی حقوقدانان عقیده دارند در صورتی که حدود و اختیارات مدیر، ثبت و آگهی شده باشد و مدیر، معامله‌ای خارج از اختیارات خود انجام دهد، شرکت مسئول نخواهد بود. در غیر این صورت، شرکت در قبال هر معامله‌ای، چه خارج از اختیارات مدیر و چه در حیطه‌ آن، مسئول است.

 

مسئولیت کیفری مدیر شرکت تضامنی

هرگاه مدیر در اجرای وظایفش، مرتکب جرمی شود، شخصا مسئول اعمال خویش است؛ هر چند در صورتی که بر اثر ارتکاب جرم مذکور، ضرر مادی وارد شود، می‌توان شرکت را به پرداخت آن محکوم ساخت.

 

نقش مستقیم و وظایف شرکا در اداره شرکت تضامنی

شرکا می‌توانند در شرکت به 2 طریق در تصمیمات و اقدامات شرکت دخالت کنند :

1-  نظارت بر اقدامات مدیر: در شرکت تضامنی، همه‌ شرکا می‌توانند بر کار شرکت نظارت مستقیم داشته باشند اما می‌توان در شرکت‌نامه، ناظری بر کار مدیران شرکت تعیین کرد.

2-  حق عزل مدیرعامل: قانون برای شرکا اختیاراتی پیش‌بینی کرده است؛ از جمله حق انتخاب و عزل مدیر، تغییر اساسنامه و شرکت‌نامه، حق فسخ شرکت، خروج یکی از شرکا، ماندن در شرکت در صورت فوت یکی از شرکا، تبدیل شرکت به شرکت سهامی و ... .

برای تصمیم‌گیری در مورد هر یک از موارد بالا، اتفاق ‌نظر شرکا لازم است؛ مگر اینکه اساسنامه یا شرکت‌نامه طریق دیگری را مشخص کرده باشد؛ برای مثال در اساسنامه پیش‌بینی شده باشد که رأی اکثر شرکا برای تصمیم‌گیری کافی است.

با سپاس از شما عزیزان که وقت خود را صرف مطالعه مقاله وظایف شرکا در شرکت تضامنی کردید. با تشکر از شما، ثبت ملل.